Er liggen volop kansen om kennis en innovatie beter in te zetten voor de grote uitdagingen van de samenleving, zoals klimaatverandering, de toekomst van de gezondheidszorg of een eerlijke data-economie. Dat blijkt uit onderzoek van het Rathenau Instituut. Tussen uitvinding en uitdaging bevat suggesties om de maatschappelijke impact te vergroten van kennis bij universiteiten en innovaties van startende ondernemers.

Universiteiten kunnen randvoorwaarden scheppen om ondernemerschap onder studenten en personeel te bevorderen. De overheid kan de structurele financiering aanpassen, zodat universiteiten zichzelf beter kunnen organiseren om hun kennis voor maatschappelijke opgaven te benutten. En nadere richtlijnen zijn nodig voor de verdeling van de baten uit ondernemerschap en intellectueel eigendom, die hun oorsprong vinden in publiek-gefinancierde kennis.

Dit zijn enkele suggesties van het Rathenau Instituut in het rapport Tussen uitvinding en uitdaging. Over de relatie tussen universiteiten, start-ups en de samenleving . Op basis van een literatuurstudie en interviews schetst het Rathenau Instituut een visie op de relatie tussen universiteiten, start-ups en de samenleving die om maatschappelijke innovatie vraagt.

Innovaties voor bijvoorbeeld energie, gezondheid en mobiliteit zijn veelal gebaseerd op kennis binnen en rondom universiteiten. Startende ondernemingen streven er soms bewust naar die kennis in te zetten voor de ontwikkeling van innovaties met maatschappelijke impact. Maar universiteiten zijn onafhankelijke kennisinstellingen. Willen bedrijven overleven, dan zullen zij winst moeten maken. En wat gezien wordt als een maatschappelijke uitdaging, is deels uitkomst van een politiek proces. Het is dus de vraag hoe deze driehoeksverhouding tussen universiteiten, start-ups en de samenleving opbrengsten kan genereren voor elk van deze partijen.

Tussen uitvinding en uitdaging laat zien welke vormen van ondersteuning universiteiten aan start-ups kunnen bieden, waar de knelpunten in die relatie zitten en welke handelingsopties alle partijen hebben om onbenutte kansen te verzilveren.

“Universiteiten, start-ups, het Rijk en de EU kunnen elkaar vinden in de gedeelde missie om kennis en innovatie in te zetten voor maatschappelijke opgaven”, aldus Jasper Deuten, themacoördinator Vitale wetenschap en kennisecosystemen van het Rathenau Instituut. “Ons onderzoek laat volop kansen zien om het opgavegerichte innovatiebeleid van de overheid te verrijken.”